kaylule kıraathanesi, 21.06.2007
Arz sırtımda, sema omuzlarımda, Atlas kim ki, Sarı Öküz ne ki, hepsinin
yükünü ben taşıyorum.
Daireye gelmişim sabahın erken vakti, içeri girmeden bir duble cafehanede
demlenmişim, lebsûz tarafından. İki de cigara zıkkımlanmışım üzerinize afiyet.
Bir duble de dairede, masamda nûş etmişim, sallama poşet usulüyle. Postaları,
gasteleri tetkik etmişim, işe başlamışım bir ucundan, lakin başladığım uçta
kalmışım. Gönlümde bir asmalı çardak hayali, bir poşet daha sallamışım seramik
kupaya, kendime beş dakika daha istirahat vermişim. Lakin beş dakikada bir yazı
yazılmaz, iş güç desen bileşik faizli vaziyette yığılmış durumda. Eh artık, her
teneffüse bir paragraf düşürmeye bakmak gerek.
Haçan diyesinuz ki niye yorgunum? Orası uzun hikaye, hiç deşmeyelim. Hem kime
ne, benim hangi eklemimde hangi ağrı, hangi ek yerimde ne çeşit bir sızı var...
Söylesem şikayet olur bir kere, hamdetmek gerek. Lafın gelişi değil, şöyle latif
bir sabah vakti, kim bilir nerede kimler nelerin ızdırabını çekiyorken, masamın
başında kurulmuş işten kaytarıyorum. Şımarıklığın lüzumu yok. Eyi o zaman ne
anlatacağım ben size? Kendi hikayemi anlatmak yerine, sizin hikayenizi
anlatacağım demek isterdim, lakin boyumdan büyük bahisleri büyüklerimize
bırakmakta faide mülahaza ediyorum, bende-i fakir bir tıfl-ı ebcedhân iken,
nerede insanlara kendilerini anlatmak, babamız Adem aleyhisselam'dan beri sürüp
giden hikayelere selam çakmak? Şımarıklığın lüzumu hâlâ yok. Beş dakikayı
geçirdik, iki paragraf oldu bu arada. Henüz konuya girebilmiş değiliz. Tahmin
ettiniz tabii, ben de bilmiyorum ne yazacağımı, yazasım geldi sabah sabah, artık
ne çıkarsa bahtınıza.
Efendim yorgunluğun tarihi, çalışmayla başlar. Ma’lûm-ı âlîleri olduğu üzre
çalışmayan yorulmaz. Fakat çalışmak deyince öyle dar mânâda anlamamak gerek,
gayret etmesi var bu işin, çabalaması var bir de. Misal şu anda klavyemin sol
tarafında duran raporun özetini çıkarıyor olsaydım, çalışkan bir memur
sayılacaktım. Buna gayret etmek denir. Halbuki abd-i âciz, şu esnada çalışmaktan
ziyade, çalışmaya çalışıyorum. Raporun ilk satırlarına baktım mesela, bakmakla
kalmayıp okudum bir de. Ha, ne anladım derseniz, henüz işin orasına gelmedik.
Bakınız tekrar bakıyorum, lakin aklım fikrim pikniğe gitmiş, anlamak ne mümkün?
İlerleyen saatler boyunca, raporla bakışmamız bekleniyor. Lafı uzatmayalım, buna
da çabalamak denir. Bilcümle ehl-i vicdânın teslim edeceği gibi, tenbeller
aslında daha çok enerji harcamaktadır. Ben yorgun olmayayım da kimler olsun?
Çalışmak için müsait vasatı temin etmenin şartlarından biri de, kafanıza
takılan hususları bertaraf etmektir. Söyleyin dostlar, şu dosyaları arşive ne
zaman götüreceğim fikri zihnimi meşgul ederken, ben bu rapordan bir şey
anlayabilir miyim? Demek ki ne yapmak lazım? Raporu bir yana bırakıp arşive
yollanmak ve zihni bu parazit yayından kurtarmak lazım. Yolda bir cigara daha
tellendirir, dönüşte kantinden bir adet instant gayfe de alırsam, zihnimi o
yayınlardan da kurtarmış olurum, bir taşla üç kuş. Ha gayret…
***
Bakınız, dosyalar yerinde artık; nikotin, kafein, glikoz gibi mühim kan
değerlerimizi de yükselttik, dünya daha güzel bir yer oldu. Öğle yemeğine
çıkmadan evvel iki buçuk saatimiz var, bu kadar zamanda ne çok işler
başarabiliriz, bilemezsiniz. Lakin işe dönmeden şu yazıyı bitirelim de, siz de
rahat edin, ben de. Yorgunluk çalışmayla başlamıştır dedik, çalışma da
ceddimizin Cennet’ten Dünya’ya gönderilmesi ile başlamıştır. Dalbastı kirazlar,
kâfûrlu içecekler gibi nimetlerle dolu bir mekandan, yeryüzüne intikal edince,
nev’-i beşer, avcılık, toplayıcılık, çiftçilik, işçilik, memurluk gibi meslekler
edinmiştir. Anlaşılacağı üzre çalışmak keyfi olmaktan ziyade zaruret
neticesidir. Ter döktüğünüz saha size bir şey kazandırmıyorsa, paşa gönlünüzün
fermanı mucibiyse, ona hobi derler. Yorulmaktan ziyade dinlenmeye yarar.
Çalışmak ise ihtiyaç karşılamak gayesine matuftur. Yiyecek, içecek, giyecek,
barınak yahut itibar gibi ihtiyaçlar bu meyanda zikredilebilir. Hepsini anladık
da itibar ne ola ki demeyin. Hırs denen illetle malul kişiler için beynennas
muteber olmak ilaç gibi bir şeydir. Bir de Cenab-ı Hakk’ın rızasını kazanmak
gibi bir temel insan ihtiyacı vardır ki, çalışma alanlarının en mühimi ve en
kazançlısı da odur, lakin bu yazıda biz daha ziyade dünyevi hususlara temas
etmeyi düşünmekteyiz.
Çalışmak zaruret neticesidir, ancak bu sebeple neticesini bağlayan vasıta,
ortada bir mücbir bulunmasıdır. Doğrudan açlık, susuzluk gibi haller olabilir
bunlar, veya piramit inşaatındaki işçileri kırbaçlayan usta başı, devam
ettiğiniz dairenin müdürü gibi dolaylı vasıtalar da olabilir. Müdür kelimesinin
mendebur kökünden geldiği tahmin edilebilirse de, hatalıdır. Müdür idare ve
daire ile müştaktır. İşleri çekip çeviren kişidir. Amma doğru çevirir, amma eğri
çevirir, orası ayrı. Müdürün vazifesi sa’yinizi vicdanınıza bırakmamaktır. İcap
görürse işgüzarlık etmekten çekinmez, pösteki saymak gibi uzmanlık alanınıza
giren vazifeleri bulup çıkarır. Ne yapıp ettiğinizi gözetler, boş bırakmaz.
Lakin müdür dediğiniz de bir insandır neticede, her dakika tepenizde dikilemez.
Arada bir fırsatı ganimet bilip arkanıza yaslanabilirsiniz.
İnsan çok çalışınca tatile hak kazanır efendiler. Tatiller ikiye ayrılır: yaz
tatilleri, kış tatilleri. Bunların yaz aylarında yapılanı makbuldür. Hafta sonu
tatili, bayram tatili gibi türleri de bulunmaktadır, bunlar bilinen hususlar,
hepsini sayıp dökerek vaktinizi heba etmeme gerek yok. Esasen bahsi geçen
raporun ilk cümlesini de henüz anlayabilmiş olmadığımdan elimi çabuk tutmam
lazım. Tatilin en mühim vasfı, amudî vaziyetten ufkî vaziyete geçmenize imkân
tanımasıdır. Halk arasında buna yatmak tabir olunur. Zamane ahalisi yatma
hususunu icra içün derya sevâhiline, kumsallara gitmeyi tercih ederler ki,
yerine göre o da bünyeye iyi gelebilir. Lakin en mahbûbu ağaçlar arasında,
suları akan, yemyeşil bir yerde uzanmaktır. Bu esnada zihni yormayan kitap ve
mecmualar kıraat edilebilir yahut ufkî vaziyette bulunmanın hakkı verilerek ufka
nazar ederek tefekküre dalınabilir. Hafiften kaylûle etmek, uyku ile uyanıklık
arasında bitmeyen bir Cennet tatilini düşlemek de imkân dâhilindedir. Bu esnada
tükenmek bilmeyen dünya gailesini hatırlayıp kaygılanmak abestir. Tatilin tadını
çıkarmak gerekir ki, bünye iyice kendine gelmeye fırsat bulsun, daha çok
çalışmak yoluyla daha da çok tatile hak kazanmak kolaylaşsın, vehimler uçup
gitsin, arzı da semayı da kimin yerinde tuttuğu hatırlansın, bunca yükü nasıl
taşıyacağım endişesi aradan çekilsin.
Dağlar uzanıyor ufukta, mordan maviye, sıra sıra, heybetli. Yamaçlarında
çiçekler açıyor, renk renk. Ağaçlar rüzgâra yapraklarıyla el sallıyor, kimisi
huşu içinde salınıyor. Sular akıyor çağıl çağıl, buz gibi. Kuşlar cıvıldıyor.
Güneş sırtları ısıtıyor, eklemleri gevşetiyor. Çocuklar hoplayıp zıplıyor neşe
içinde. Eşiniz, dostunuz yanı başınızda, sohbetler demli. Yiyecek, içecek,
canınızın çektiği gibi, canınızın istediği kadar. Leziz yağmurlar yıkayıp
geçiyor, bâğ ü bostânı, alâim-i semâ tebessüm ediyor. Her yerde kudret, kerem,
rahmet, letâfet ve cemâl tecellîleri… Başınızın üzerinde titreşen yapraklar,
semâ sâhifesine büklüm büklüm yazılar, tasvirler resmediyor, hatırlayamasanız da
hiç unutmadığınız bir hikâyeyi anlatıyor; aralarından süzülen ışık hüzmeleri
yaprakları tasdik ediyor. Uykudan tatlı bir uyanıklıkta mest olmuşsunuz,
gözlerinizi yumup dinleyin huzur dolu fısıltıları. Yerinizde, yurdunuzdasınız;
ehlinizin arasındasınız, daha neler var, söze gelmez, kapatın gözlerinizi,
gönlünüzü açın…
Bugün senenin en uzun günü efendiler, arkanıza yaslanın, bir lahza istirahat
buyurun.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder